ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
คำว่า "ศาสนา" ตรงกับคำในภาษาอังกฤษว่า "Religion" และคำว่า "ศาสนา" ในภาษาไทยมีรากศัพท์มาจากภาษาสันสกฤตว่า "ศาสน" แปลว่า “คำสอน ข้อบังคับ” แต่หากเขียนว่า"สาสนา" จะเป็นคำที่มีรากศัพท์มาจากภาษาบาลีว่า "สาสน" แปลว่า ศาสนา คำสั่งสอนของศาสดา
จากลักษณะทั่วไปที่ศาสนาต่าง ๆ มีอยู่ร่วมกัน ทำให้สรุปความหมายของคำว่า “ศาสนา” ได้ว่า “ศาสนาหมายถึง หลักคำสอนที่เป็นแบบแผนของความเชื่อ ความมั่นคงทางจิตใจ และเป็นแบบแผนพฤติกรรมของมนุษย์ เพื่อนำมนุษย์ไปสู่เป้าหมายที่ดีงามในชีวิต” การพิจารณาว่าสิ่งใดจัดเป็นศาสนาหรือไม่นั้น โดยปกติจะพิจารณาจากองค์ประกอบของศาสนากล่าวคือ ระบบความเชื่อถือ หรือหลักคำสอนใดก็ตามที่มีองค์ ประกอบดังต่อไปนี้ กับนับได้ว่าเป็นศาสนา
1. ศาสดา คือ ผู้ก่อตั้งศาสนา หรือผู้คิดค้น ริเริ่มในการนำคำสอนไปเผยแผ่
2. มีศาสนธรรม หรือหลักคำสอนอันเป็นผลงานของศาสดาในรูปของหลักคำสั่งสอนที่มี
เหตุผล
3. มีศาสนบุคคล คือ สาวก หรือศาสนิกชนผู้เชื่อฟัง เชื่อถือ ปฏิบัติตามคำสั่งสอน
4. มีศาสนพิธี คือ พิธีกรรมต่าง ๆ ทางศาสนา ซึ่งในแต่ละศาสนาก็จะมีพิธีกรรมของ
5. มีศาสนสถาน คือ สถานที่เพื่อใช้ประกอบพิธีกรรม หรือเป็นที่อาศัยของผู้เผยแผ่ศาสนานั้น ๆ
สาเหตุของการเกิดศาสนา
1. เกิดจากอวิชชา อวิชชา คือ ความไม่รู้ เป็นสาเหตุเบื้องต้นของการเกิดศาสนา
2. เกิดจากความกลัว เป็นสาเหตุที่สำคัญที่สุดของการเกิดศาสนา
3. เกิดจากความจงรักภักดี
4. เกิดจากปัญญา
5. เกิดจากอิทธิพลของบุคคลสำคัญ
6. เกิดจากลัทธิการเมือง
การบริหารจิต หมายถึง การฝึกให้จิตมีคุณภาพ มีความดีงาม อ่อนโยน หนักแน่น มั่นคง แข็งแกร่ง สงบร่มเย็นมีความสุขการ
เจริญปัญญา
ปัญญา คือ ความรู้จริง รู้ทั่ว รู้เท่ากัน การเจริญหรือการพัฒนาปัญญามี 3 วิธี คือ
1. สุตมยปัญญา คือ ปัญญาเกิดจากการฟัง การอ่าน การเขียน
2. จินตามยปัญญา คือ ปัญญาเกิดจากการคิด เป็นการนำเอาความรู้ หรือข้อมูลที่ได้จากการฟังมาไตร่ตรอง
3. ภาวนามยปัญญา คือ ปัญญาอันเกิดจากการลงมือปฏิบัติ เป็นการนำปัญญาไปใช้แก้ปัญหา
หลักธรรมทางศาสนา
หัวข้อ
|
พระพุทธศาสนา
|
อิสลาม
|
พราหมณ์-ฮินดู
|
คริสต์
|
พระเจ้า
|
-
|
องค์อัลลอฮ์
|
พระตรีมูรติ
|
พระยะโฮวาห์
|
ศาสดา
|
พระพุทธเจ้า
|
พระนบีมุฮัมมัด
|
-
|
พระเยซู
|
สาวก
|
พุทธบริษัท 4
|
ชาวมุสลิม
|
พราหมณ์
|
นักบวช-แม่ชี
|
พิธีกรรม
|
บรรพชา อุปสมบท
|
ละหมาด , ฮัจญ์
|
สังสการ ศราทธ์ บูชาเทวดี
|
พิธีรับศีลศักดิ์สิทธิ์
|
มีศาสนสถาน
|
วัด อาราม อุโบสถ์
|
มัสยิด(สุเหร่า)
|
เทวาลัย
|
โบสถ์
|
คัมภีร์
|
พระไตรปิฎก
|
อัลกุระอ่าน
|
พระเวท
| |
สัญลักษณ์
|
ธรรมจักร
|
พระจันทร์ครึ่งเสี้ยว
|
โอม
|
ไม้กางเขน
|
นิกายสำคัญ
|
เถรวาท
มหายาน
|
ซุนนี ชีอะห์ วาฮาบี
คอวาริจญ์
|
พรหม , ไศวะ,
ไวษณพ ,บูชาเทวี
| |
จุดมุ่งหมาย
|
นิพพาน
|
การได้ไปอยู่กับพระอัลเลาะห์
|
โมกษะ
ปรมาตมัน
|
อาณาจักรของพระเจ้า
|
หลักธรรมเพื่อการหลุดพ้น
|
ไตรสิกขา
อริยสัจ 4
|
หลักปฏิบัติ ๕
หลักศรัทธา ๖
|
หลักปุรุษารถะ
|
หลักความรัก
|
หลักธรรมเพื่อการสงเคราะห์
|
สังคหะวัตถุ 4
|
เน้นการให้โดยไม่มีผลตอบแทน
|
การบริจาคซะกาต
|
เน้นการให้ทานตามฐานะ
|
หลักจริยธรรมและศีลธรรม
|
ยึดเบญจศีล
เบญจธรรม
กุศลกรรมบถ 10และมรรค 8
|
ยึดหลักคำสอนเรื่องความดี ความชั่ว
|
หลักธรรม 10 ประการ
|
บัญญัติ 10 ประการ
ทำความดีและเว้นความชั่ว
|
หลักธรรมอื่นๆ
|
อิทธิบาท 4
ฆราวาสธรรม 4
พรหมวิหาร 4
ไตรลักษณ์
โอวาทปาติโมกข์
|
หลักอาศรม 4
|
หลักพระตรีเอกภาพ
|
พุทธสาวก พุทธสาวิกา
-พระอัญญาโกณฑัญญตะเถระ เป็นเอตทัคคะในบรรดาภิกษุผู้รัตตัญญู คือ “ผู้มีประสบการณ์มาก”
-พระสารีบุตร เป็นเอตทัคคะด้าน “มีปัญญาเลิศ”
-พระโมคคัลลานะ เป็นเอตทัคคะด้าน “มีฤทธิ์มาก”
-พระอานนท์ เป็นเอตทัคคะหลายด้าน คือ ด้าน “พหูสูต” เป็นผู้มีสติ ผู้มีวิธีจดจำพุทธวจนะได้เป็นอย่างดี
ผู้มีความเพียร และเป็นพุทธอุปัฏฐาก
-พระราหุล เป็นเอตทัคคะด้าน “ใคร่การศึกษา”
-พระมหาปชาบดีโคตมีเถรี เป็นเอตทัคคะในทาง “รัตตัญญู” (คือผู้มีประสบการณ์มาก)
อุบาสก อุบาสิกา
- พระเจ้าพิมพิสาร เป็นองค์อุปถัมภ์บำรุงพระพุทธศาสนา ทำให้กรุงราชคฤห์เป็นสถานที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาแห่งแรก
- พระเจ้าอโศกมหาราช ทรงเป็นผู้มั่นคงในพระรัตนตรัย และเป็นอุบาสกที่ดี ทรงส่งคณะธรรมทูตไปเผยแผ่พระพุทธศาสนา
- จิตตคหบดี เป็นคฤหัสถ์ที่มีคุณสมบัติครบถ้วน คือ ศึกษาธรรมแตกฉาน ได้รับยกย่องเป็น “ธรรมกถึก” ชั้นยอด
- นางวิสาขา สร้างวัดบุพพาราม ได้รับยกย่องเป็นเอตทัคคะด้าน “การถวายทาน”
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น